Reizen door de twintigste eeuw is een boek geschreven door Geert Mak. De eerste druk dateert uit maart 2004. De herziene versie dateert uit november 2007; deze versie is ingekort en bevat een actueel nawoord.
In het boek beschrijft Mak de reis die hij in opdracht van NRC Handelsblad maakte in het jaar 1999. Het boek beschrijft onder andere historische gebeurtenissen en periodes. Deze zijn vervlochten met verhalen, meningen en visies van mensen die hierbij betrokken waren, in die tijd leefden of hier achteraf op terugkeken.
In Europa was het best verkochte boek van een Nederlandse auteur in Nederland in 2004. Het boek won de NS Publieksprijs 2005 voor het Nederlandse Boek 2004 en kreeg daarmee de eretitel "Boek van het Jaar". Het boek is in veertien talen vertaald waaronder het Engels, Spaans, Frans, Duits, Italiaans, Hongaars en Pools.
De gelijknamige documentairereeks In Europa van Geert Mak is gebaseerd op het boek en werd vanaf 2007 in 35 afleveringen, verspreid over twee seizoenen, door de VPRO uitgezonden. Het werd later bij herhaling uitgezonden door de Frans-Duitse zender Arte.
Opbouw
Het boek is opgebouwd uit twaalf hoofdstukken die corresponderen met de maanden van het jaar 1999. Ieder hoofdstuk beslaat een periode uit de twintigste eeuw en begint met een landkaart van Europa. Deze hoofdstukindeling is chronologisch opgebouwd. Per maand bezocht Mak een aantal steden uit een bepaald tijdvak, ongeacht of ze ver uit elkaar liggen of niet. Op de landkaarten worden de desbetreffende routes uitgestippeld die Mak in die maand aflegde. Verder tonen deze landkaarten hoe de grensverdeling van Europa in bepaalde periodes van de twintigste eeuw was.
Ook worden bepaalde oorlogsfronten gemarkeerd op de kaarten. In sommige hoofdstukken bevatten de landkaarten uitvergrote kaders om bepaalde gebieden uit te lichten. De epiloog van de herziene versie geeft een actuele visie op de toenmalige status van Europa.
Hoofdstuk Periode Bezochte steden
Januari 1900 - 1914 Amsterdam, Parijs, Londen, Berlijn , Wenen
Februari 1914 - 1918 Wenen, Ieper, Cassel, Verdun, Versailles
Maart 1917 - 1924 Stockholm, Helsinki, Petrograd, Riga
April 1918 - 1938 Berlijn, Bielefeld, München, Wenen
Mei 1922 - 1939 Predappio, Lamanère , Barcelona, Guernica, München
Juni 1939 - 1941 Fermont, Duinkerken, Chartwell, Brasted, Londen
Juli 1940 - 1942 Berlijn, Himmlerstadt, Auschwitz, Warschau, Leningrad, Moskou
Augustus 1942 - 1944 Stalingrad, Odessa, Istanbul, Kefallonia, Cassino, Rome, Vichy, Saint Blimont
September 1944- 1956 Bénouville, Oosterbeek, Dresden, Berlijn, Neurenberg, Praag, Budapest
Oktober 1956 - 1980 Brussel, Amsterdam, Berlijn, Parijs, Lourdes, Lissabon , Dublin
November 1980 - 1989 Berlijn, Niesky, Gdańsk, Moskou, Tsjernobyl
December 1989 - 1999 Boekarest, Novi Sad, Srebrenica, Sarajevo
Zie ook de website